पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से सत्त्व शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

सत्त्व   संज्ञा

१. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुणधर्म

अर्थ : किसी पदार्थ आदि का वास्तविक या मुख्य भाग या गुण।

उदाहरण : आम का सार उसका रस होता है।

पर्यायवाची : असलियत, तत्त्व, तत्व, दम, निचोड़, मूल तत्व, मूल-तत्व, मूलतत्व, सत, सत्त, सत्व, सार, सार तत्त्व, सार तत्व, सार वस्तु

ఒక రచనలోని మూల విషయం

ఈ అధ్యయం యొక్క సారాంశం ఏమిటంటే అందరూ ఎల్లప్పుడు సత్యామును పలకవలెను.
అర్థం, భావం, సారాంశం

A sketchy summary of the main points of an argument or theory.

abstract, outline, precis, synopsis
२. संज्ञा

अर्थ : जगत का मूल कारण।

उदाहरण : सांख्य दर्शन के अनुसार तत्त्वों की संख्या पच्चीस बताई गई है।

पर्यायवाची : तत्त्व, तत्व, भूत, मूल द्रव्य, सत्व

సృష్టికి మూలం

సంఖ్యా శాస్త్రం ప్రకారం తత్త్వాలువున్నట్లు చెప్పబడింది.
తత్త్వం, తీరు, పద్దతి, మూలం
३. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुण

अर्थ : कोई ऐसा तत्व जो कोई कार्य करता, कराता या क्रियात्मक रूप में अपना प्रभाव दिखलाता हो।

उदाहरण : इस कार्य के दौरान आपकी शक्ति का पता चल जायेगा।

पर्यायवाची : अवदान, कुव्वत, कूवत, क्षमता, ज़ोर, जोर, ताकत, ताक़त, दम, दम-खम, दम-ख़म, दमखम, दमख़म, दाप, पावर, बल, बूता, वयोधा, वाज, वीर्या, वृजन, शक्ति, सत्व, हीर

ఎంతటి పనినైన చేయగలగడం

ఈ సమయంలో పని చేస్తున్నప్పుడు మీ శక్తి తెలుస్తుంది.
చేవ, దమ్ము, దిటం, పుష్టి, బలం, శక్తి, సామర్థ్యం

The property of being physically or mentally strong.

Fatigue sapped his strength.
strength
४. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुण

अर्थ : प्रकृति का वह गुण जो अच्छे कर्मों की ओर प्रवृत्त करता है।

उदाहरण : सत्वगुण मनुष्य को महान बना देता है।

पर्यायवाची : सतोगुण, सत्त्वगुण, सत्व, सत्वगुण

మంచి గుణం, నడవడిక కలవారు

సాధుగుణం కల మనుషులు మహనుభావులుగా పరిగణిస్తారు.
మంచి ప్రవర్తన, మంచిగుణం, సాధుగుణం, సాధుమనసు, సాధుస్వభావము
५. संज्ञा / अवस्था
    संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / बोध

अर्थ : सत्य होने की अवस्था या भाव।

उदाहरण : इस बात में सत्यता है।

पर्यायवाची : अवितथ, असलियत, असालत, तसदीक, तसदीक़, तस्दीक, तस्दीक़, यथार्थता, याथार्थ्य, वास्तविकता, सचाई, सच्चापन, सत्यता, सत्व, हक़ीक़त, हकीकत

నిజం యొక్క భావము.

ఇతని మాటలో నిజాయితీ ఉంది.
నిజాయితీ

Conformity to reality or actuality.

They debated the truth of the proposition.
The situation brought home to us the blunt truth of the military threat.
He was famous for the truth of his portraits.
He turned to religion in his search for eternal verities.
the true, trueness, truth, verity
६. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु
    संज्ञा / भाग

अर्थ : अजन्मे कशेरुकी की विकसित जन्तु की पहचाने जाने योग्य मुख्य विशेषताएँ दर्शाती विकास की अवस्था।

उदाहरण : भ्रूण की हत्या करना अपराध है।
सीमा का गर्भ गिर गया।

पर्यायवाची : आधान, गर्भ, गर्भस्थ जीव, पेट, भ्रूण, सत्व, हमल

గర్భములో నుండే అండము యొక్క ప్రారంభావస్థ.

గర్భంలో ఉండే పిండాన్ని హత్య చేయడం అపరాధము.
గర్భ శిశువు, పిండము, శిశువు

An animal organism in the early stages of growth and differentiation that in higher forms merge into fetal stages but in lower forms terminate in commencement of larval life.

conceptus, embryo, fertilized egg

An unborn or unhatched vertebrate in the later stages of development showing the main recognizable features of the mature animal.

fetus, foetus
७. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुण

अर्थ : किसी वस्तु में पाई जानेवाली वह विशेष बात या तत्व जिसके द्वारा वह दूसरी वस्तु से अलग मानी जाए।

उदाहरण : हर वस्तु के कुछ लक्षण होते हैं।

पर्यायवाची : अभिज्ञान, आचरण, ख़ासियत, खासियत, गुण, गुण-धर्म, निशानी, पहचान, पहिचान, फीचर, लक्षण, विशिष्टता, विशेषता, वैशिष्ट्य, सत्व, सस्य, सिफत, सिफ़त

మంచి చెడుల భావన

ప్రతి వస్తువుకు కొన్ని లక్షణాలుంటాయి.
లక్షణం

An abstraction belonging to or characteristic of an entity.

attribute
८. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / संकल्पना
    संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : किसी मृत व्यक्ति की आत्मा का वह रूप जो मोक्ष या मुक्ति के अभाव में उसे प्राप्त होता है और जिसमें वह प्रायः कष्टदायक और अमांगलिक कार्य करता है।

उदाहरण : विज्ञान भूतों के अस्तित्व को नकारता है।

पर्यायवाची : आसेब, छाया, जिन, पिशाच, प्रेत, बैताल, भूत, भूत-प्रेत, वैताल, सत्व, साया

చనిపోయినవారు ఆత్మగా తిరగటం

విఙ్ఞానశాస్త్రం భూతాలు లేవని చెబుతుంది.
పిశాచం, భూతం

The visible disembodied soul of a dead person.

ghost
९. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / ज्ञान

अर्थ : सत्ता का भाव।

उदाहरण : कभी-कभी हमारे मन में यह प्रश्न उठता है कि क्या ईश्वर का अस्तित्व है।

पर्यायवाची : अस्ति, अस्तित्व, नमोंनिशान, भव, मौजूदगी, वज़ूद, वजूद, विद्यमानता, संभूति, सत्ता, सत्व, हस्ती

ఉందా లేదా అనే భావన.

అప్పుడప్పుడు మన మనస్సులో ప్రశ్న లేవనెత్తుతుంది అది భగవంతుని యొక్క అస్తిత్వము అని.
అస్తిత్వం, ఉనికి, జాడ, హాజరు

The state or fact of existing.

A point of view gradually coming into being.
Laws in existence for centuries.
He appeared on the face of the earth one day.
being, beingness, existence, face of the earth
१०. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / ज्ञान

अर्थ : मन या हृदय के व्यापारों का ज्ञान कराने वाली सत्ता।

उदाहरण : आत्मा का कभी नाश नहीं होता है।

पर्यायवाची : अंतरिक्षसत्, अन्तरिक्षसत्, अमा, आतम, आतमा, आत्मा, जीवात्मा, धातृ, पुद्गल, रूह, विभु, सत्व

The conscious and intelligent principle within the inert mind-body complex (irrespective of its physical attributes) that makes them living beings.

Consciousness (chetna) is the essential nature (swarupa) as well as an attribute (dharma) of the atma.
atma, atman

The immaterial part of a person. The actuating cause of an individual life.

atma, atman, psyche, soul
११. संज्ञा / सजीव

अर्थ : सजीव प्राणी या वह जिसमें प्राण हो।

उदाहरण : पृथ्वी पर विभिन्न प्रकार के जीव पाये जाते हैं।

पर्यायवाची : अनीश, आसना, जात, जीव, जीव जंतु, जीव जन्तु, जीव-जंतु, जीव-जन्तु, जीवक, जीवजंतु, जीवजन्तु, जीवधारी, जीवात्मा, तनुधारी, प्राणक, प्राणधारी, प्राणी, मंदसानु, मन्दसानु, सजीव, सत्व

ప్రాణం కలిగినవి.

భూమి పైన అనేక రకాల జీవులు నివశిస్తున్నాయి.
చేతనం, జన్యువు, జీవి, ప్రాణి, శ్వాసి, సజీవి

A living thing that has (or can develop) the ability to act or function independently.

being, organism
१२. संज्ञा / अवस्था / मानसिक अवस्था

अर्थ : बुद्धिमान होने की अवस्था या भाव।

उदाहरण : वह अपनी बुद्धिमत्ता से ही इस काम में सफल हुआ।

पर्यायवाची : अक़्लमंदी, उस्तादी, चतुरता, चतुराई, चातुरी, चातुर्य, चातुर्य्य, चालाकी, दानाई, दानिशमंदी, दानिशमन्दी, प्रगल्भता, प्रागल्भ्य, बुद्धि कौशल, बुद्धिमत्ता, बुद्धिमानी, मनीषिता, विजानता, सत्व, समझदारी, होशियारी

తెలివైనవాడికి ఉండేది

రాజు తన తెలివితో ఈ పని పూర్తి చేసాడు.
జ్ఞానం, తెలివి, తెలివిడి, ప్రతిభ, బుద్ది, మేధస్సు, వివేకం, సూక్ష్మదర్శిత

Intelligence as manifested in being quick and witty.

brightness, cleverness, smartness
१३. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त

अर्थ : प्राणियों की वह चेतन शक्ति जिससे वे जीवित रहते हैं।

उदाहरण : शरीर से प्राण का बहिर्गमन ही मृत्यु है।

पर्यायवाची : आत्मा, उक्थ, चेतना, चैतन्य, जाँ, जान, जीव, जीवड़ा, जीवथ, जीवन-शक्ति, जीवात्मा, दम, धातृ, नफ़स, नफ़्स, पुंगल, प्राण, सत्व, स्पिरिट

జీవరాశులకు వుండేదిప్రాణులకు వుండేది

శరీరం నుంచి ప్రాణం బయట వేళ్ళటమే మృత్యువు.
ఉసురు, ఊపిరి, జీవం, ప్రాణం, సత్వం

The vital principle or animating force within living things.

spirit
१४. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : धृतराष्ट्र के एक पुत्र।

उदाहरण : सत्व का वर्णन पुराणों में मिलता है।

पर्यायवाची : सत्व

An imaginary being of myth or fable.

mythical being
मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।