पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से संज्ञा शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

संज्ञा   संज्ञा

१. संज्ञा
    संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुणधर्म

अर्थ : व्याकरण में वह विकारी शब्द जो किसी वास्तविक या कल्पित वस्तु का बोधक होता है।

उदाहरण : वह संज्ञा के बारे में अध्ययन कर रहा है।

पर्यायवाची : नाम वाले शब्द

వ్యాకరణ దృష్టితో పేర్లను తెలిపేది.

అతను నామవాచకము గురించి అధ్యయనము చేయుచున్నాడు.
నామవాచకము
२. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुणधर्म

अर्थ : वह शब्द जिससे किसी वस्तु, व्यक्ति आदि का बोध हो या वह पुकारा जाए।

उदाहरण : हमारे प्राचार्य जी का नाम श्री पुष्पक भट्टाचार्य है।

पर्यायवाची : आह्वय, इस्म, जोग, नाम, योग

అది ఒక శబ్ధం. దీని ద్వారా ఏదైన వస్తువులను, వ్యక్తులను పిలవడానికి ఉపయోగ పడుతుంది.

మా ప్రధానాచార్యుని పేరు శ్రీ పుష్పక్ భట్టాచార్య.
నామం, నామధేయం, పేరు

A language unit by which a person or thing is known.

His name really is George Washington.
Those are two names for the same thing.
name
३. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / ज्ञान

अर्थ : बोध करने की वृत्ति या शक्ति जिसके द्वारा जीवों को अपनी आवश्यकताओं और स्थितियों के अनुसार अनेक प्रकार की अनुभूतियाँ होती हैं।

उदाहरण : चेतना ही जीवन का लक्षण है।
मृतक का शरीर संज्ञा शून्य होता है।

पर्यायवाची : अंगानुभूति, चेतन शक्ति, चेतन-शक्ति, चेतना, चैतन्य, ज्ञान, सुध, सुधि, होश

ఐదు ఇంద్రియములలో ఆధారపడిన స్పర్శశక్తి.

తెలివి జీవన లక్షణం.
తెలివి

An alert cognitive state in which you are aware of yourself and your situation.

He lost consciousness.
consciousness
४. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / मनोवैज्ञानिक लक्षण

अर्थ : सोचने समझने और निश्चय करने की वृत्ति या मानसिक शक्ति।

उदाहरण : औरों की बुद्धि से राजा बनने की अपेक्षा अपनी बुद्धि से फ़कीर बनना ज़्यादा अच्छा है।

पर्यायवाची : अकल, अक़ल, अक़्ल, अक्ल, अभिबुद्धि, आत्मसमुद्भवा, आत्मोद्भवा, इड़ा, जहन, ज़हन, ज़िहन, ज़ेहन, जिहन, जेहन, दिमाग, दिमाग़, धी, धी शक्ति, प्रज्ञा, प्रतिभान, प्राज्ञता, प्राज्ञत्व, बुद्धि, बूझ, मति, मनीषा, मनीषिका, मस्तिष्क, मेधा, विवेक, समझ

మెదడు పదునుగా పని చేయడం

తరుల తెలివితో రాజు కావాలనే కోరిక కంటే తన బుద్దితో ఫకీరు కావడం చాలా మంచిది
తెలివి, ప్రజ్ఞ, ప్రతిభ, మేధ, వివేకం

Knowledge and intellectual ability.

He reads to improve his mind.
He has a keen intellect.
intellect, mind
५. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / मनोवैज्ञानिक लक्षण

अर्थ : चेतन अवस्था में इंद्रियों आदि के द्वारा जीवों को होने वाली बाहरी वस्तुओं और विषयों की पूर्ण जानकारी या बोध।

उदाहरण : हर एक की बोध क्षमता अलग-अलग होती है।

पर्यायवाची : अवगति, अवगम, अवबोध, अवभास, ज्ञान, बोध, बोधि, भान, संज्ञान

వివేకం కలిగి ఉండుట.

తెనాలి రామకృష్ణుడికి జ్ఞానం చాలా ఎక్కువ.
అయోగం, అవబాసం, చైతన్యం, జ్ఞానం, తెలివి, తెలివిడి, ప్రతిబోధం, బుద్ధి

Clear or deep perception of a situation.

insight, penetration
६. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / बोध

अर्थ : ऐसा मानसिक व्यापार जिसकी बाहरी प्रतिक्रिया तो नहीं होती फिर भी जिससे सुख-दुख का अनुभव होता है।

उदाहरण : बेसुध शरीर अनुभूति से शून्य होता है।

पर्यायवाची : अनुभव, अनुभूति, अहसास, एहसास, संवेदना

ఇది ఒక మానసికమైన ఆనందభావన.

అప్పుడప్పుడు భవిష్యత్తులో జరిగిన ఘటనల అనుభూతి అవుతుంది.
అనుభుక్తి, అనుభూతి, ఉపభోగం, ప్రత్యక్ష్యజ్ఞానం, సంవేదన

An unelaborated elementary awareness of stimulation.

A sensation of touch.
aesthesis, esthesis, sensation, sense datum, sense experience, sense impression
७. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : सूर्य की एक पत्नी।

उदाहरण : एक कथा के अनुसार वैवस्वत मनु और यम संज्ञा के पुत्र थे।

पर्यायवाची : अरुणप्रिया, त्वाष्ट्री, शरायु

An imaginary being of myth or fable.

mythical being
मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।