पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से पुष्कर शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

पुष्कर   संज्ञा

१. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु
    संज्ञा / निर्जीव / स्थान / भौतिक स्थान

अर्थ : पानी का बड़ा कुंड।

उदाहरण : अधिक गरमी के कारण इस तालाब का पानी सूख रहा है।
तालाब में रंगीन कमल खिले हुए हैं।

पर्यायवाची : अरकासार, जल्ला, तड़ाग, तलाब, ताल, तालाब, तोयाधार, पुखर, पुष्करिणी, पोखर, पोखरा, सर, सरस, सरोवर

నీళ్ళు ఉన్న పెద్ద కుంట.

ఎక్కువ ఎండ కారణంగా ఈ చెరువులో నీళ్ళు ఎండిపోతున్నాయి.
కమలిని, కాసారం, కొలను, చెఱువు, జలాశయం, తటాకం, పుష్కరిణి, సరోజిని, సరోవరం

A small lake.

The pond was too small for sailing.
pond, pool
२. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : एक असुर।

उदाहरण : पुष्कर का वर्णन पुराणों में मिलता है।

३. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : कृष्ण के एक पुत्र।

उदाहरण : पुष्कर का वर्णन भागवत में मिलता है।

An imaginary being of myth or fable.

mythical being
४. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : भरत के एक पुत्र।

उदाहरण : पुष्कर का वर्णन रामायण में मिलता है।

An imaginary being of myth or fable.

mythical being
५. संज्ञा / निर्जीव / स्थान / भौतिक स्थान
    संज्ञा / व्यक्तिवाचक संज्ञा

अर्थ : भारत के राजस्थान राज्य का प्रसिद्ध तीर्थ स्थान जो अजमेर के पास है।

उदाहरण : ब्रह्मा जी की एकमात्र मूर्ति पुष्कर में है।

రాజస్థాన్‍లోని అజ్మీర్ దగ్గర వున్న ఒక ప్రసిద్ధ ద్వీపం

బ్రహ్మగారి విగ్రహం పుష్కరిలో వుంది.
పుష్కరి

A place of worship hallowed by association with some sacred thing or person.

shrine
६. संज्ञा / निर्जीव / स्थान / पौराणिक स्थान
    संज्ञा / व्यक्तिवाचक संज्ञा

अर्थ : पुराणों के अनुसार ब्रह्मांड के सात विशाल भागों में से एक।

उदाहरण : पुष्कर महाद्वीप की जानकारी हममें से किसी को नहीं है।

పురాణాన్ని అనుసరించి బ్రహ్మాండాలలో ఒకటి

ఈ పుష్పక ద్వీపం గురించి మాలో ఎవరికి తెలీదు.
పుష్పకద్వీపం
७. संज्ञा / सजीव / वनस्पति / जलीय वनस्पति

अर्थ : जल में उत्पन्न होने वाला एक पौधा जो अपने सुन्दर फूलों के लिए प्रसिद्ध है।

उदाहरण : बच्चे खेल-खेल में सरोवर से कमल उखाड़ रहे हैं।

पर्यायवाची : अंज, अंबुज, अंभोज, अम्बुज, अम्भोज, अरविंद, अरविन्द, इंदंबर, इंदीवर, इन्दम्बर, इन्दीवर, कँवल, कमल, जलरुह, जलेज, जलेजात, तामरस, नलिन, नीरज, पंकज, पंकजन्मा, पंकजात, पंकेज, पंकेरुह, पद्म, पयोज, पाथोज, पुरइन, प्रफुला, प्रफुल्ला, रविनाथ, रवींद, रवीन्द, वारिज, वारिरुह, शतदल, शतपत्र, शशिपुष्प, शृंग, श्रीगेह, श्रीधाम, श्रीवास, श्रीवासक

కొలనులో పుష్పించే పువ్వు.

పిల్లలు ఆడుకొంటూ చెఱువులోని తామరపువ్వులను కోశారు.
అంబుజం, అంబురుహం, అరవిందం, ఇందీవరం, ఉదజం, కంజాతం, కమలం, కుముదం, తామరపువ్వు, పంకజం, సారంగం

Annual or perennial herbs or subshrubs.

genus lotus, lotus
८. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य / शारीरिक कार्य

अर्थ : शत्रुतावश दो दलों के बीच हथियारों से की जाने वाली लड़ाई।

उदाहरण : महाभारत का युद्ध अठारह दिनों तक चला था।
समर शेष है, नहीं पाप का भागी केवल व्याध। जो तटस्थ हैं, समय लिखेगा उनके भी अपराध। - रामधारी सिंह 'दिनकर'

पर्यायवाची : अजूह, अनीक, अभेड़ा, अभेरा, अभ्यागम, आकारीठ, आजि, आयोधन, आहर, आहव, कंदल, जंग, पैकार, प्रतिदारण, प्रसर, प्रहरण, भर, मृध, युद्ध, योधन, रण, लड़ाई, वराक, वाज, विशसन, वृजन, वृत्रतूर्य, संकुल, संग्राम, सङ्कुल, समर, स्कंध, स्कन्ध

శత్రుదేశం పైన ఆయుధాలతో దాడి చేసే పోరాటం

మహాభారత యుద్ధం పద్దెనిమిది రోజుల వరకు జరిగింది.
కదనం, కయ్యం, కలహం, కొట్లాట, గ్రుద్దులాట, తగవు, త్రోపు, దందడి, యుద్ధం, యోధనం, రణం, సంగరం, సంగ్రామం, సమరం

The waging of armed conflict against an enemy.

Thousands of people were killed in the war.
war, warfare
९. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु

अर्थ : हमारे सौर जगत का वह सबसे बड़ा और ज्वलंत तारा जिससे सब ग्रहों को गर्मी और प्रकाश मिलता है।

उदाहरण : सूर्य सौर ऊर्जा का एक बहुत बड़ा स्रोत है।
पूर्व से सूर्य को आते देख तिमिर दुम दबाकर भागने लगा।

पर्यायवाची : अंबु तस्कर, अंबुतस्कर, अंशुमान, अंशुमाली, अग, अदित, अनड्वान्, अफताब, अफ़ताब, अब्जबाँधव, अब्जबांधव, अब्जहस्त, अयुग्मवाह, अरणि, अरणी, अरुण, अरुणसारथी, अरुन, अर्क, अवबोधक, अवि, अविनीश, आदित्य, आफताब, आफ़ताब, कालेश, केश, खगपति, गभस्ति, गभस्तिपाणि, गभस्तिहस्त, गविष्ठ, गोकर, चक्रबंधु, चक्रबन्धु, चक्रबांधव, चक्रबान्धव, चित्रभानु, जगत्साक्षी, तपस, तपु, तमोहपह, तिग्मगर, तिमिररिपु, तिमिरहर, तिमिरारि, तीक्ष्णरश्मि, तीक्ष्णांशु, तुंगीश, त्रयीतन, त्रयीमय, दिनअर, दिनकर, दिनेश, दिवसकर, दिवसकृत, दिवसनाथ, दिवसभर्ता, दिवसेश, दिवसेश्वर, दिवस्पति, दिवाकर, दिवामणि, दिवावसु, दिव्यांशु, दीप्तकिरण, दीप्तांशु, द्युपति, द्युम्न, धरुण, ध्वांतशत्रु, ध्वांताराति, ध्वान्तशत्रु, ध्वान्ताराति, नभश्चक्षु, नभश्चर, नभस्मय, नभोमणि, निर्मुट, पद्मगर्भ, पद्मबंधु, पद्मबन्धु, पद्मिनीकांत, पद्मिनीकान्त, पद्मिनीवल्लभ, पद्मिनीश, पर्परीक, प्रभाकर, भानु, भास्कर, भूताक्ष, मरीची, मार्तंड, मार्तण्ड, मिहिर, यमसू, रवि, वरेय, विश्वप्रकाशक, विश्वप्स, विहंग, विहग, वेद, वेदात्मा, शीघ्रग, सविता, सहस्रकिरण, सहस्रगु, सूरज, सूर्य, स्वप्ननंशन, हृषु

పగటిపూట వెలుగును ఇచ్చే గ్రహం

తూర్పు నుండి సూర్యుడు ఉదయించిన వెంటనే చీకట్లు పారిపోయాయి
అంబరీషుడు, అరుణుడు, అశిరుడు, ఆదిత్యుడు, ఇనుడు, ఉద్భటుడు, ఉషపుడు, ఉష్ణకరుడు, ఎండదొర, ఎండఱేడు, కమలధరుడు, కలువదొంగ, కలువలదాయ, కాలచక్రుడు, కిరణమాలి, ఖగుడు, గగనమణి, గోపతి, చిత్రభానుడు, చిత్రరథుడు, జగము చుట్టం, జగముకన్ను, జ్యోతి, తపనుడు, తపువు, తమ్మిదొర, తామరచెలి, తామరవిందు, తిమిర రిపుడు, తిమిరారి, దినకరుడు, దిననాధుడు, దినమణి, దినమయూఖుడు, దినరత్నం, దినేంద్రుడు, దినేశుడు, దినేశ్వరుడు, దినేషుడు, దివసకరుడు, దివాకరుడు, ధన్వంతరి, ధామనిధి, నెలజోడు, పగటివేల్పు, పద్మబాంధవుడు, ప్రత్యూషుడు, ప్రభాకరుడు, భానుడు, భువుడు, మార్తాండుడు, మింటితెరువరి, మింటిమానికం, రవి, లోకబాంధవుడు, విశ్వకర్ముడు, విహంగముడు, వెలుగుదొర, వెలుగుఱేడు, శూరుడు, సవిత, సీరకుడు, సూతుడు, సూరి, సూరుడు, సూర్యుడు, సెకవెలుగు, సోమబంధువు, హరితహరి

The star that is the source of light and heat for the planets in the solar system.

The sun contains 99.85% of the mass in the solar system.
The Earth revolves around the Sun.
sun
१०. संज्ञा / जातिवाचक संज्ञा
    संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु
    संज्ञा / रूप / द्रव

अर्थ : नदी, जलाशय, वर्षा आदि से मिलने वाला वह द्रव पदार्थ जो पीने, नहाने, खेत आदि सींचने के काम आता है।

उदाहरण : जल ही जीवन का आधार है।

पर्यायवाची : अंध, अंबु, अंभ, अक्षित, अन्ध, अपक, अम्बु, अर्ण, अस्र, आब, इरा, उदक, उदक्, ऋत, कांड, काण्ड, कीलाल, घनरस, घनसार, जल, तपोजा, तामर, तोय, दहनाराति, धरुण, नलिन, नार, नीर, नीवर, पय, पानी, योनि, रेतस्, वसु, वाज, वारि, शबर, शवर, शवल, सलिल, सवर, सवल

నదులల్లో, చెరువులల్లో, వర్షాలలనుండి వచ్చేవి

నీళ్ళు జీవానానికి ఆధారం.
అంబువు, ఉదకం, జలం, జలకం, తీర్థం, తోయం, నీరు, నీళ్ళు, పానీయం, మేఘజం, మేఘపుష్పం, వరుణం, శంబరం, శబరం, సలం, సలిలం, హల, హేమం
११. संज्ञा / जातिवाचक संज्ञा
    संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : धातु आदि का बना वह पतला लम्बा हथियार जो धनुष द्वारा चलाया जाता है।

उदाहरण : बाण लगते ही पक्षी तड़फड़ाने लगा।

पर्यायवाची : आशुग, इशिका, इशीका, इषीका, इषु, इष्य, ईषु, कांड, काण्ड, खग, चित्रपुंख, तीर, पत्रवाह, पीलु, पुंडरीक, पुण्डरीक, प्राणशोषण, बाण, बान, मार्गन, वाण, विशिख, विहंग, विहग, शर, शायक, शिखंडी, शिखण्डी, शिखी, सलाक, सायक

సీతా స్వయంవరంలో రాముడు విరగకొట్టినది

బాణం గురికి పక్షి గాయంతో క్రింద పడింది.
అంపకట్టె, అంబు, అస్త్రం, బాణం, విల్లు

A projectile with a straight thin shaft and an arrowhead on one end and stabilizing vanes on the other. Intended to be shot from a bow.

arrow
१२. संज्ञा / जातिवाचक संज्ञा
    संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु
    संज्ञा / भाग

अर्थ : पानी में होने वाले एक पौधे का पुष्प जो बहुत ही सुन्दर होता है।

उदाहरण : सरोवर में कई रंगों के कमल खिले हुए हैं।
कमल से सरोवर की शोभा बढ़ जाती है।

पर्यायवाची : अंबुज, अंभोज, अब्ज, अम्बुज, अम्भोज, अरविंद, अरविन्द, अर्कबंधु, अर्कबन्धु, आस्यपत्र, इंदंबर, इंदीवर, इन्दम्बर, इन्दीवर, कँवल, कंज, कमल, कमलिनी, कुंद, कुन्द, जलरुह, जलेज, जलेजात, तामरस, नलिन, नीरज, पंकज, पंकजन्मा, पंकजात, पद्म, पयोज, पर्णसि, पाथोज, पिंडपुष्प, पिण्डपुष्प, पुरइन, प्रफुला, प्रफुल्ला, रवींद, रवीन्द, राजीव, वनरुह, वारिज, वारिरुह, शतदल, शतपत्र, शृंग, श्रीगेह, श्रीधाम, श्रीवास, श्रीवासक, सरोज, सलिलज

నీళ్లలో పుట్టే అందమైన పువ్వులు

కొలనులో కమలాలు వికసిస్తాయి కొలనులోని అందమైన కమలాలు కొలనుకు శోభను తెచ్చిపెట్టాయి.
కమలము, తామర, రాత్రిపువ్వు

Reproductive organ of angiosperm plants especially one having showy or colorful parts.

bloom, blossom, flower
१३. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : राजा नल के एक भाई।

उदाहरण : पुष्कर नल के छोटे भाई थे।

An imaginary being of myth or fable.

mythical being
मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।