पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से धातृ शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

धातृ   संज्ञा

१. संज्ञा / सजीव / जन्तु / स्तनपायी / व्यक्ति

अर्थ : वह जो धारण करे।

उदाहरण : देश में मोबाइल फोन धारकों की संख्या पचास करोड़ से भी अधिक है।

पर्यायवाची : धारक, होल्डर

నాదైనటువంటి

పదిరూపాయల నోటు మీద ఈ విదంగా రాసి వుంటుంది. నేను నా దగ్గరనున్నఈ పదిరూపాయలను ఆదా చేస్తానని మాట ఇస్తున్నాను.
నాదగ్గరున్న

The person who is in possession of a check or note or bond or document of title that is endorsed to him or to whoever holds it.

The bond was marked `payable to bearer'.
bearer, holder
२. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : हिन्दुओं के एक देवता जो सृष्टि के सृजक माने जाते हैं।

उदाहरण : नारद ब्रह्मा के वरद पुत्र हैं।

पर्यायवाची : अजन, अब्जज, अब्जयोनि, अब्जस्थित, अब्जासन, अयोनि, अयोनिज, अरविंदयोनि, अरविंदसद, अरविंदसद्, अरविन्दयोनि, अरविन्दसद, अरविन्दसद्, अष्ट-कर्ण, अष्टकर्ण, आत्म-योनि, आत्मभू, आत्मसमुद्भव, गिरापति, चतुरानन, जगद्धाता, जगद्योनि, दुहिन, पंकजासन, परमेष्ठ, पितामह, प्रजापति, ब्रह्मदेव, ब्रह्मा, मंजुप्राण, मृगयू, वसुनीत, विधाता, विधि, विधु, विरिंचन, विश्वग, वेदगर्भ, वेदी, वेदीश, वेदेश्वर, वेध, वेधा, शंभु, शतधृति, शतपत्र -निवास, शतपत्र निवास, शतपत्रयोनि, शतानंद, शतानन्द, शम्भु, श्रुतिमाल, सलिल योनि, सलिल-योनि, सलिलयोनि, स्थविर, हंसवाहन, हंसारूढ़, हिरण्यगर्भ, हेमांग

హిందు ధర్మం ప్రకారం సృష్టికర్త

నారదుడు బ్రహ్మ యొక్క మానస పుత్రుడు.
అంబుజగర్భుడు, అంభోజజన్ముడు, అంభోజయోని, అగ్రజన్ముడు, అజితుడు, అబ్జయోని, అరవిందసదుడు, ఆత్మయోని, ఆదికవి, ఉడ్డమోములవేలుపు, కమలజుడు, కర్త, గాంగేయగర్భుడు, చతురాననుడు, చతురాస్యుడు, చదువుల ముదుకడు, చదువులదేవర, చదువులవేల్పు, తమ్మిచూలి, నలుమోమయ్య, నాభిజన్ముడు, నాళీకజుడు, నాళీకసనుడు, పద్మగర్భుడు, పద్మజుడు, పద్మభవుడు, పద్మయోని, పద్మలాంచనుడు, పద్మాసనుడు, పాశపాణి, పింగళూడు, పొక్కిలిచూలి, బమ్మ, బొజ్జదొర, బ్రహ్మ, బ్రహ్మదేవుడు, మృగయుడు, మెదటివేల్పు, వనజజుడు, వాణీరమణుడు, విధాత, విరించి, విశ్వయోని, విశ్వరేతసుడు, విశ్వస్రష్ట, విశ్వాత్ముడు, వేల్పుతాత, వేల్పుబెద్దన, వ్రేలురూపం, శలుడు, సరసిజభవుడు, సరోజయోని, సర్వతోముఖుడు, సాత్వికుడు, సారసగర్భుడు, సృష్టికర్త, స్తష్ట, స్వయంభువు, హంసరథుడు, హమ్సవాహనుడు

The Creator. One of the three major deities in the later Hindu pantheon.

brahma
३. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : हिन्दुओं के एक प्रमुख देवता जो सृष्टि का पालन करने वाले माने जाते हैं।

उदाहरण : राम और कृष्ण विष्णु के ही अवतार हैं।

पर्यायवाची : अंबरीष, अक्षर, अच्युत, अनीश, अन्नाद, अब्धिशय, अब्धिशयन, अमरप्रभु, अमृतवपु, अम्बरीष, अरविंद नयन, अरविन्द नयन, अरुण-ज्योति, अरुणज्योति, असुरारि, इंदिरा रमण, कमलनयन, कमलनाभ, कमलनाभि, कमलापति, कमलेश, कमलेश्वर, कुंडली, कुण्डली, केशव, कैटभारि, खगासन, खरारि, खरारी, गजाधर, गरुड़गामी, गरुड़ध्वज, चक्रधर, चक्रपाणि, चक्रेश्वर, चिरंजीव, जगदीश, जगदीश्वर, जगद्योनि, जगन्, जनार्दन, जनेश्वर, डाकोर, त्रिलोकीनाथ, त्रिलोकेश, त्रिविक्रम, दम, दामोदर, देवाधिदेव, देवेश्वर, धंवी, धन्वी, धाम, नारायण, पद्म-नाभ, पद्मनाभ, पुंडरीकाक्ष, फणितल्पग, बाणारि, बैकुंठनाथ, मधुसूदन, महाक्ष, महागर्भ, महानारायण, महाभाग, महेंद्र, महेन्द्र, माधव, माल, रत्ननाभ, रमाकांत, रमाकान्त, रमाधव, रमानाथ, रमानिवास, रमापति, रमारमण, रमेश, लक्ष्मीकांत, लक्ष्मीकान्त, लक्ष्मीपति, वंश, वर्द्धमान, वर्धमान, वसुधाधर, वारुणीश, वासु, विधु, विभु, विश्वंभर, विश्वकाय, विश्वगर्भ, विश्वधर, विश्वनाभ, विश्वप्रबोध, विश्वबाहु, विश्वम्भर, विष्णु, वीरबाहु, वैकुंठनाथ, व्यंकटेश्वर, शतानंद, शतानन्द, शारंगपाणि, शारंगपानि, शिखंडी, शिखण्डी, शुद्धोदनि, शून्य, शेषशायी, श्रीकांत, श्रीकान्त, श्रीनाथ, श्रीनिवास, श्रीपति, श्रीरमण, श्रीश, सत्य-नारायण, सत्यनारायण, सर्व, सर्वेश्वर, सहस्रचरण, सहस्रचित्त, सहस्रजित्, सारंगपाणि, सुप्रसाद, सुरेश, स्वर्णबिंदु, स्वर्णबिन्दु, हरि, हिरण्यकेश, हिरण्यगर्भ, हृषिकेश, हृषीकेश

హిందువుల విశ్వాసం ప్రకారం దశావతారాలుగల దేవుడు

రాముడు మరియు కృషుడు విష్ణువు యొక్క అవతారం.
అంబుజనాభుడు, అంబుజోధరుడు, అక్షధరుడు, అచ్యుతుడు, అజగుడు, అజయుడు, అజితుడు, అనిరుద్ధుడు, అనీశుడు, అపరాజితుడు, అబ్ధిశయనుడు, అభిరూపుడు, అమరప్రభుడు, అమ్బోధిసుతకాంతుడు, అరవిందాక్షుడు, అశిరుడు, ఇందీవరుడు, ఇంద్రావరజుడు, ఈశ్వరేశ్వరుడు, ఉపేంద్రుడు, ఋణదాముడు, ఏకాంగుడు, కంబమయ్య, కంబుపాణి, కడారిపటుడు, కపి, కపిలుడు, కమలాక్షుడు, కుందుడు, కేశటుడు, కేశవుడు, కేశుడు, క్రతువు, గదాధరుడు, గరుడధ్వజుడు, గరుడవాహనుడు, గరుడిరవుతు, చక్రధరుడు, చక్రపాణి, చక్రవంతుడు, చక్రాయుధుడు, చక్రి, చక్రికుడు, జగన్నాధుడు, జనార్ధనుడు, జినుడు, జిష్ణువు, తామరకంటి, తీర్థకరుడు, తెలిదీవిదొర, త్రివిక్రముడు, దామోధరుడు, ద్విజవాహనుడు, ధనుజారి, ధరణీధరుడు, ధృవుడు, నందుడు, నల్లవేల్పు, నారాయణుడు, పంకజనాభుడు, పచ్చవలువధారి, పద్మగర్భుడు, పద్మనాభుడు అల్లుడు, పద్మాక్షుడు, పద్మినీశయుడు, పాంచజన్యధరుడు పుండరీకాక్షుడు, పావనుడు, పింగళుడు, పీతాంబరుడు, పురంధరుడు, పెరుమాళ్ళు, బభ్రువు, భావనుడు, భూరి, మధుజిత్తుడు, మధుసూధనుడు, మాపతి, మాయడు, ముంజకేశుడు, ముకుందుడు, యజుష్పతి, యజ్ఞపతి, యజ్ఞపురుషుడు, యజ్ఞేశ్వరుడు, యతి, యమకీలుడు, రక్కసిదొంగ, రమాకాంతుడు, రవినేత్రుడు, లక్ష్మీకాంతుడు, లక్ష్మీజాని, లక్ష్మీపతి, లక్ష్మీరమణుడు, లక్ష్మీశుడు, లక్ష్మీసఖుడు, లచ్చిమగడు, వరాహమూర్తి, విభుడు, విరజుడు, విరించి, విలాసి, విశ్వంభరుడు, విశ్వకాయుడు, విశ్వబాహుడు, విశ్వాత్ముడు, విష్ణువు, విష్వక్సేనుడు, వేదాదిదేవుడు, వేదాదిపుడు, వైకుంఠుడు, శంఖపాణి, శంఖభృత్తు, శతానందుడు, శర్మదుడు, శేషసాయి, శేషి, శౌరి, శ్రీకాంతుడు, శ్రీగర్భుడు, శ్రీదయితుడు, శ్రీధరుడు, శ్రీనాధుడు, శ్రీనివాసుడు, శ్రీమంతుడు, శ్రీవత్సుడు, శ్రీవరుడు, శ్రేష్టుడు, షడంగజిత్తు, సచ్చిదానందుడు, సరసిజనాభుడు, సామగర్భుడు, సోమగర్భుడు, స్వర్ణబంధువు, హంసుడు, హరమేధుడు, హరి, హిరణ్యగర్భుడు, హృషీకేశుడు, హేమశంకరుడు, హేమశంఖుడు, హేమాంగుడు

The sustainer. A Hindu divinity worshipped as the preserver of worlds.

vishnu
४. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / ज्ञान

अर्थ : मन या हृदय के व्यापारों का ज्ञान कराने वाली सत्ता।

उदाहरण : आत्मा का कभी नाश नहीं होता है।

पर्यायवाची : अंतरिक्षसत्, अन्तरिक्षसत्, अमा, आतम, आतमा, आत्मा, जीवात्मा, पुद्गल, रूह, विभु, सत्त्व, सत्व

The conscious and intelligent principle within the inert mind-body complex (irrespective of its physical attributes) that makes them living beings.

Consciousness (chetna) is the essential nature (swarupa) as well as an attribute (dharma) of the atma.
atma, atman

The immaterial part of a person. The actuating cause of an individual life.

atma, atman, psyche, soul
५. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त

अर्थ : प्राणियों की वह चेतन शक्ति जिससे वे जीवित रहते हैं।

उदाहरण : शरीर से प्राण का बहिर्गमन ही मृत्यु है।

पर्यायवाची : आत्मा, उक्थ, चेतना, चैतन्य, जाँ, जान, जीव, जीवड़ा, जीवथ, जीवन-शक्ति, जीवात्मा, दम, नफ़स, नफ़्स, पुंगल, प्राण, सत्त्व, सत्व, स्पिरिट

జీవరాశులకు వుండేదిప్రాణులకు వుండేది

శరీరం నుంచి ప్రాణం బయట వేళ్ళటమే మృత్యువు.
ఉసురు, ఊపిరి, జీవం, ప్రాణం, సత్వం

The vital principle or animating force within living things.

spirit
मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।