पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से हरि शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

हरि   संज्ञा

१. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : हिन्दुओं के एक प्रमुख देवता जो सृष्टि का पालन करने वाले माने जाते हैं।

उदाहरण : राम और कृष्ण विष्णु के ही अवतार हैं।

पर्यायवाची : अंबरीष, अक्षर, अच्युत, अनीश, अन्नाद, अब्धिशय, अब्धिशयन, अमरप्रभु, अमृतवपु, अम्बरीष, अरविंद नयन, अरविन्द नयन, अरुण-ज्योति, अरुणज्योति, असुरारि, इंदिरा रमण, कमलनयन, कमलनाभ, कमलनाभि, कमलापति, कमलेश, कमलेश्वर, कुंडली, कुण्डली, केशव, कैटभारि, खगासन, खरारि, खरारी, गजाधर, गरुड़गामी, गरुड़ध्वज, चक्रधर, चक्रपाणि, चक्रेश्वर, चिरंजीव, जगदीश, जगदीश्वर, जगद्योनि, जगन्, जनार्दन, जनेश्वर, डाकोर, त्रिलोकीनाथ, त्रिलोकेश, त्रिविक्रम, दम, दामोदर, देवाधिदेव, देवेश्वर, धंवी, धन्वी, धातृ, धाम, नारायण, पद्म-नाभ, पद्मनाभ, पुंडरीकाक्ष, फणितल्पग, बाणारि, बैकुंठनाथ, मधुसूदन, महाक्ष, महागर्भ, महानारायण, महाभाग, महेंद्र, महेन्द्र, माधव, माल, रत्ननाभ, रमाकांत, रमाकान्त, रमाधव, रमानाथ, रमानिवास, रमापति, रमारमण, रमेश, लक्ष्मीकांत, लक्ष्मीकान्त, लक्ष्मीपति, वंश, वर्द्धमान, वर्धमान, वसुधाधर, वारुणीश, वासु, विधु, विभु, विश्वंभर, विश्वकाय, विश्वगर्भ, विश्वधर, विश्वनाभ, विश्वप्रबोध, विश्वबाहु, विश्वम्भर, विष्णु, वीरबाहु, वैकुंठनाथ, व्यंकटेश्वर, शतानंद, शतानन्द, शारंगपाणि, शारंगपानि, शिखंडी, शिखण्डी, शुद्धोदनि, शून्य, शेषशायी, श्रीकांत, श्रीकान्त, श्रीनाथ, श्रीनिवास, श्रीपति, श्रीरमण, श्रीश, सत्य-नारायण, सत्यनारायण, सर्व, सर्वेश्वर, सहस्रचरण, सहस्रचित्त, सहस्रजित्, सारंगपाणि, सुप्रसाद, सुरेश, स्वर्णबिंदु, स्वर्णबिन्दु, हिरण्यकेश, हिरण्यगर्भ, हृषिकेश, हृषीकेश

హిందువుల విశ్వాసం ప్రకారం దశావతారాలుగల దేవుడు

రాముడు మరియు కృషుడు విష్ణువు యొక్క అవతారం.
అంబుజనాభుడు, అంబుజోధరుడు, అక్షధరుడు, అచ్యుతుడు, అజగుడు, అజయుడు, అజితుడు, అనిరుద్ధుడు, అనీశుడు, అపరాజితుడు, అబ్ధిశయనుడు, అభిరూపుడు, అమరప్రభుడు, అమ్బోధిసుతకాంతుడు, అరవిందాక్షుడు, అశిరుడు, ఇందీవరుడు, ఇంద్రావరజుడు, ఈశ్వరేశ్వరుడు, ఉపేంద్రుడు, ఋణదాముడు, ఏకాంగుడు, కంబమయ్య, కంబుపాణి, కడారిపటుడు, కపి, కపిలుడు, కమలాక్షుడు, కుందుడు, కేశటుడు, కేశవుడు, కేశుడు, క్రతువు, గదాధరుడు, గరుడధ్వజుడు, గరుడవాహనుడు, గరుడిరవుతు, చక్రధరుడు, చక్రపాణి, చక్రవంతుడు, చక్రాయుధుడు, చక్రి, చక్రికుడు, జగన్నాధుడు, జనార్ధనుడు, జినుడు, జిష్ణువు, తామరకంటి, తీర్థకరుడు, తెలిదీవిదొర, త్రివిక్రముడు, దామోధరుడు, ద్విజవాహనుడు, ధనుజారి, ధరణీధరుడు, ధృవుడు, నందుడు, నల్లవేల్పు, నారాయణుడు, పంకజనాభుడు, పచ్చవలువధారి, పద్మగర్భుడు, పద్మనాభుడు అల్లుడు, పద్మాక్షుడు, పద్మినీశయుడు, పాంచజన్యధరుడు పుండరీకాక్షుడు, పావనుడు, పింగళుడు, పీతాంబరుడు, పురంధరుడు, పెరుమాళ్ళు, బభ్రువు, భావనుడు, భూరి, మధుజిత్తుడు, మధుసూధనుడు, మాపతి, మాయడు, ముంజకేశుడు, ముకుందుడు, యజుష్పతి, యజ్ఞపతి, యజ్ఞపురుషుడు, యజ్ఞేశ్వరుడు, యతి, యమకీలుడు, రక్కసిదొంగ, రమాకాంతుడు, రవినేత్రుడు, లక్ష్మీకాంతుడు, లక్ష్మీజాని, లక్ష్మీపతి, లక్ష్మీరమణుడు, లక్ష్మీశుడు, లక్ష్మీసఖుడు, లచ్చిమగడు, వరాహమూర్తి, విభుడు, విరజుడు, విరించి, విలాసి, విశ్వంభరుడు, విశ్వకాయుడు, విశ్వబాహుడు, విశ్వాత్ముడు, విష్ణువు, విష్వక్సేనుడు, వేదాదిదేవుడు, వేదాదిపుడు, వైకుంఠుడు, శంఖపాణి, శంఖభృత్తు, శతానందుడు, శర్మదుడు, శేషసాయి, శేషి, శౌరి, శ్రీకాంతుడు, శ్రీగర్భుడు, శ్రీదయితుడు, శ్రీధరుడు, శ్రీనాధుడు, శ్రీనివాసుడు, శ్రీమంతుడు, శ్రీవత్సుడు, శ్రీవరుడు, శ్రేష్టుడు, షడంగజిత్తు, సచ్చిదానందుడు, సరసిజనాభుడు, సామగర్భుడు, సోమగర్భుడు, స్వర్ణబంధువు, హంసుడు, హరమేధుడు, హరి, హిరణ్యగర్భుడు, హృషీకేశుడు, హేమశంకరుడు, హేమశంఖుడు, హేమాంగుడు

The sustainer. A Hindu divinity worshipped as the preserver of worlds.

vishnu
२. संज्ञा / व्यक्तिवाचक संज्ञा
    संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : यदुवंशी वसुदेव के पुत्र जो विष्णु के मुख्य अवतारों में से एक हैं।

उदाहरण : सूरदास कृष्ण के परम भक्त थे।

पर्यायवाची : अच्युत, अनंत-जित्, अनंतजित्, अनन्त-जित्, अनन्तजित्, अरिकेशी, अहिजित, कंसारि, कन्हैया, कमलनयन, कान्हा, कामपाल, कालियमर्दन, किशन, कुंजबिहारी, कृष्ण, कृष्णचंद्र, केशव, खरारि, खरारी, गरुड़गामी, गिरधर, गिरधारी, गिरिधर, गिरिधारी, गुपाल, गोपाल, गोपीश, गोपेश, गोविंद, गोविंदा, गोविन्द, गोविन्दा, घनश्याम, तुंगीश, दामोदर, द्वारकाधीश, द्वारकानाथ, द्वारकेश, द्वारिकाधीश, द्वारिकानाथ, नंदकिशोर, नंदकुँवर, नंदकुमार, नंदनंदन, नंदलाल, नटराज, नन्दकिशोर, नन्दकुँवर, नन्दकुमार, नन्दनन्दन, नन्दलाल, नरनारायण, नवलकिशोर, पीतवास, पूतनारि, पूतनासूदन, बकवैरी, बनवारी, बलबीर, ब्रजबिहारी, मंजुकेशी, मधुसूदन, मनमोहन, माधव, मुकुंद, मुकुन्द, मुरली मोहन, मुरलीधर, मुरलीवाला, मुरारी, मोहन, यवनारि, यादवेंद्र, यादवेन्द्र, योगीश, योगीश्वर, योगेश, योगेश्वर, राधारमण, रासबिहारी, वंशीधर, वंशीधारी, वनमाली, वासुदेव, विट्ठलदेव, विपिन विहारी, विश्वपति, वृषदर्भ, वृषनाशन, वृष्णि, वृष्णिक-गर्भ, वेदबाहु, वेदाध्यक्ष, शकटहा, शकटारि, शतानंद, शतानन्द, शवकृत, शिखंडी, शिखण्डी, श्याम, श्रीकृष्ण, सोमेश, सोमेश्वर, हृषीकेश

వెన్న దొంగలించే దేవుడు

సురదాస్ శ్రీకృష్ణుడికి సర్వోత్తమమైన భక్తుడు శ్రీకృష్ణుడు ద్వాపరయుగంలో ప్రతిష్టమయ్యాడు.
అచ్యుతుడు, గిరిధరుడు, గోపాలుడు, దామోదరుడు, నటరాజ్, మాధవుడు, ముకుందుడు, మురళి, మురళిధరుడు, వాసుదేవుడు, విటలుడు, శ్రీకృష్ణుడు, హరి

8th and most important avatar of Vishnu. Incarnated as a handsome young man playing a flute.

krishna
३. संज्ञा / सजीव / जन्तु / स्तनपायी

अर्थ : बिल्ली के वर्ग में सबसे अधिक बलवान हिंसक जंगली जन्तु जिसके नर की गर्दन पर बड़े-बड़े बाल होते हैं।

उदाहरण : गिर के जंगल में सिंह हैं।
कवि ने इस कविता में शिवाजी की तुलना सिंह से की है।

पर्यायवाची : केशरी, केशी, केसरी, केहरी, दीप्तपिंगल, द्विरदांतक, द्विरदान्तक, द्विरदाशन, नखरायुध, नभाकांति, नभाकान्ति, नागांतक, नागान्तक, पशुनाथ, पारिंद्र, पारिन्द्र, बबर शेर, बब्बर शेर, बहुबल, मयंद, महानाद, महाविक्रम, मृगनाथ, मृगपति, मृगाधिप, मृगाधिराज, मृगारि, मृगाश, मृगाशन, रक्तजिह्व, लंकाल, विक्रांत, विक्रान्त, शेर, शैलेय, श्वेतपिंगल, सटांक, सटाल, सिंह, हेमांग, हैदर

Large gregarious predatory feline of Africa and India having a tawny coat with a shaggy mane in the male.

king of beasts, lion, panthera leo
४. संज्ञा / सजीव / जन्तु / स्तनपायी

अर्थ : सिंह जाति का नर।

उदाहरण : सिंह की गरदन पर लंबे-लंबे बाल होते हैं।

पर्यायवाची : केशरी, केशी, केसरी, द्विरदांतक, द्विरदान्तक, द्विरदाशन, नखरायुध, नभाकांति, नभाकान्ति, पशुनाथ, पारिंद्र, पारिन्द्र, बबर शेर, मयंद, मृगाधिप, मृगाधिराज, मृगारि, मृगाश, मृगाशन, लंकाल, शेर, श्वेतपिंगल, सिंह, हैदर

మృగరాజు

సింహం యొక్క గొంతు దగ్గర పొడవైన జూలు వుంటుంది.
పశునాథ, సింహం

Large gregarious predatory feline of Africa and India having a tawny coat with a shaggy mane in the male.

king of beasts, lion, panthera leo
५. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : कश्यप की क्रोधवशा नामक पत्नी से उत्पन्न दस कन्याओं में से एक।

उदाहरण : हरि से ही सिंह, बंदरों आदि की उत्पत्ति मानी गई है।

An imaginary being of myth or fable.

mythical being
६. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुणधर्म

अर्थ : एक वर्णवृत्त जिसमें चौदह वर्ण होते हैं।

उदाहरण : हरि के प्रत्येक चरण में जगण,रगण जगण,रगण और अंत में लघु गुरु होते है।

(prosody) a system of versification.

poetic rhythm, prosody, rhythmic pattern
७. संज्ञा / सजीव / जन्तु / स्तनपायी

अर्थ : वृक्षों पर रहने वाला एक चंचल स्तनपायी चौपाया।

उदाहरण : भारत में बंदरों की कई जातियाँ पाई जाती हैं।

पर्यायवाची : कपि, कीश, तरुमृग, दिव्य चक्षु, दिव्य-चक्षु, दिव्यचक्षु, पारावत, बंदर, बन्दर, बानर, मर्कट, मर्कटक, माठू, लांगुली, वानर, विटपीमृग, शाखामृग, शाला-वृक, शालावृक

ఆంజనేయుడి రూపంలో ఉండే జంతువు

భారతదేశంలోని కోతులలో అనేక జాతులు కనిపిస్తాయి.
కోతి, వానరం

Any of various long-tailed primates (excluding the prosimians).

monkey
८. संज्ञा / सजीव / जन्तु / उभयचर

अर्थ : एक छोटा बरसाती उभयचर प्राणी जो प्रायः वर्षा ऋतु में तालाबों, कुओं आदि में दिखाई देता है।

उदाहरण : बरसात के दिनों में मेंढक जगह-जगह कूदते नजर आते हैं।

पर्यायवाची : अजिर, जिह्वमेहन, तरंत, तरन्त, तोय-सर्पिका, दर्दुर, दादुर, मंडूक, मण्डूक, मेंडक, मेंढक, मेडक, मेढक, वर्षाभू, वृष्टिभू, शल्ल

బెక బెక అరిచే జీవి

వర్షా కాలంలో కప్పలు స్థల-స్థలంలో దూకుతూ ఇంటి ముంగిటలోకి వచ్చేస్తాయి.
ఉభయచరజీవి, కప్ప

Any of various tailless stout-bodied amphibians with long hind limbs for leaping. Semiaquatic and terrestrial species.

anuran, batrachian, frog, salientian, toad, toad frog
मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।