पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से बल शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

बल   संज्ञा

१. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुण

अर्थ : कोई ऐसा तत्व जो कोई कार्य करता, कराता या क्रियात्मक रूप में अपना प्रभाव दिखलाता हो।

उदाहरण : इस कार्य के दौरान आपकी शक्ति का पता चल जायेगा।

पर्यायवाची : अवदान, कुव्वत, कूवत, क्षमता, ज़ोर, जोर, ताकत, ताक़त, दम, दम-खम, दम-ख़म, दमखम, दमख़म, दाप, पावर, बूता, वयोधा, वाज, वीर्या, वृजन, शक्ति, सत्त्व, सत्व, हीर

ఎంతటి పనినైన చేయగలగడం

ఈ సమయంలో పని చేస్తున్నప్పుడు మీ శక్తి తెలుస్తుంది.
చేవ, దమ్ము, దిటం, పుష్టి, బలం, శక్తి, సామర్థ్యం

The property of being physically or mentally strong.

Fatigue sapped his strength.
strength
२. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त

अर्थ : वह शक्ति जिससे हम किसी से कुछ करवा सकते हैं।

उदाहरण : उन पर हमारा कोई ज़ोर नहीं है।

पर्यायवाची : काबू, ज़ोर, जोर

A force that compels.

The public brought pressure to bear on the government.
pressure
३. संज्ञा / समूह

अर्थ : युद्ध हेतु प्रशिक्षित और अस्त्र-शस्त्र से सजे हुए सैनिकों या सिपाहियों का समूह।

उदाहरण : भारतीय सेना ने शत्रुओं के छक्के छुड़ा दिए।

पर्यायवाची : अनीक, घैंसाहर, धात्री, फ़ौज, फौज, यूथ, लशकर, लश्कर, वरूथ, वरूथिनी, वाहिनी, सेना

రాజ్యాన్ని శత్రువుల దాడి నుంచి కాపాడే దళం

భారతీయ సైన్యం శత్రువులను ఎదురుకొనటంలో ఎత్తుకు పై ఎత్తు వేస్తారు.
అక్షౌహిణి, దండు, దళం, పటాలం, పతాకిని, పౌజు, బలగం, వాహిణి, వెల్లువ, సేన, సైన్యం

The military forces of a nation.

Their military is the largest in the region.
The military machine is the same one we faced in 1991 but now it is weaker.
armed forces, armed services, military, military machine, war machine
४. संज्ञा / समूह

अर्थ : राज्य या शासन के सशस्त्र सैनिकों आदि का वर्ग जिसकी सहायता से युद्ध, रक्षा, शांतिस्थापना आदि कार्य होते हैं।

उदाहरण : हमारे राज्य का पुलिस बल बहुत सशक्त है।

पर्यायवाची : फोर्स

Group of people willing to obey orders.

A public force is necessary to give security to the rights of citizens.
force, personnel
५. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुण

अर्थ : किसी विशेष वस्तु आदि को दिया जाने वाला महत्त्व।

उदाहरण : मंत्री जी ने अपने भाषण में शिक्षा और परिवार नियोजन पर बल दिया।

पर्यायवाची : ज़ोर, जोर

మనిషి మొదలైన ప్రాణులకు ఉండే సామర్థ్యం

మంత్రిగారు తన ఉపన్యాసం విద్య మరియు కుటుంబ నియామకం పై బలం ఇచ్చాడు
బలం, శక్తి

Special emphasis attached to something.

The stress was more on accuracy than on speed.
focus, stress
६. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुणधर्म

अर्थ : रस्सी आदि में होने वाला घुमाव।

उदाहरण : किसी रस्सी में जितनी ऐंठन होती है वह उतनी ही मज़बूत होती है।

पर्यायवाची : उकेला, ऐंठ, ऐंठन, बटन, मरोड़

తాళ్ళు మొదలగు వాటిలో ఉన్న ముడులు.

తాడును ఎంత మెలిపెడితే అంత దృఢముగా ఉంటుంది.
పేనుట, మెలి పెట్టుట, వంకరగానున్న

A tortuous and twisted shape or position.

They built a tree house in the tortuosities of its boughs.
The acrobat performed incredible contortions.
contortion, crookedness, torsion, tortuosity, tortuousness
७. संज्ञा / अवस्था / भौतिक अवस्था
    संज्ञा / निर्जीव / वस्तु

अर्थ : वह संरचना जो किसी वस्तु के मुड़ जाने या सिकुड़ने पर बनती है।

उदाहरण : कपड़ों की सिकुड़न इस्तरी करके हटाई जाती है।

पर्यायवाची : ऊर्मि, शिकन, सल, सलवट, सिकुड़न, सिलवट

ఏదేని వస్తువు ముడుచుకుపోవుట

బట్టలు ముడత పడినందుకు ఆమె ఇస్త్రీ చేస్తోంది.
ముడత

An irregular fold in an otherwise even surface (as in cloth).

pucker, ruck
८. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु

अर्थ : ऐसा आधार या आश्रय जिसके सहारे अपने बूते या शक्ति से बढ़कर कोई काम किया जाता है।

उदाहरण : बच्चा घुटनों के बल चलने लगा है।

९. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : कृष्ण के बड़े भाई जो रोहिणी के पुत्र थे।

उदाहरण : बलराम शेषनाग के अवतार माने जाते हैं।

पर्यायवाची : अच्युताग्रज, अहीश, एककुंडल, कामपाल, कूटहंता, कूटहन्ता, तालकेतु, तालभृत, तालांक, दाऊ, प्रपाली, प्रियमधु, फाल, बकबैरी, बकवैरी, बलदाऊ, बलदेव, बलभद्र, बलराम, मधुप्रिय, यमुनाभिद्, रेवतीरमण, रेवतीश, लांगली, वज्रदेह, संकर्षण, संवर्त्त, सीताधर, सीरी, सौनंदी, सौनन्दी, हलधर

శ్రీకృష్ణుడి అన్నయ్య రోహిణి పుత్రుడు

బలరాముని నీన శేషుని అవతారంగా భావిస్తారు.
బలరాముడు, రేవతీశుడు, వజ్రదేహుడు

Elder brother of Krishna. An incarnation of Vishnu.

balarama
१०. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : एक असुर।

उदाहरण : बल का वर्णन पुराणों में मिलता है।

मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।