पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से पूर्व शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

पूर्व   संज्ञा, पुल्लिंग, तत्सम

व्युत्पत्ति : [ √पूर्व् (निवास) + अच् ]

१. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / संकल्पना

अर्थ : वह दिशा जहाँ से सूर्य निकलता है।

उदाहरण : भारत के पूर्व में बंगाल की खाड़ी है।

पर्यायवाची : आगमना, उगमन, जुहु, पूरब, पूर्व दिशा, प्राची, माघवती

సూర్యుడు ఉదయించే దిక్కు

భారతదేశానికి తూర్పున బంగాళాఖాతం ఉంది.
తూర్పు

The cardinal compass point that is at 90 degrees.

due east, e, east, eastward
२. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / बोध

अर्थ : * दिक्सूचक-यंत्र का वह प्रधान बिन्दु जो नब्बे डिग्री पर होता है।

उदाहरण : पूर्व हमेशा पूर्व दिशा की ओर ही होता है।

पर्यायवाची : पूरब

The cardinal compass point that is at 90 degrees.

due east, e, east, eastward
३. संज्ञा / समूह

अर्थ : * एशिया के देश।

उदाहरण : वह समय भी आएगा जब भारत पूर्वी देशों का प्रतिनिधित्व करेगा।

पर्यायवाची : ईस्ट, एशियाई देश, एशियाई राष्ट्र, पूर्वी देश, पूर्वी राष्ट्र

The countries of Asia.

east, orient

पूर्व   विशेषण, तत्सम

व्युत्पत्ति : [ पूर्व् + अच् ]

१. विशेषण / विवरणात्मक / अवस्थासूचक

अर्थ : समय या क्रम की दृष्टि से पहले का या जो वर्तमान में न हो।

उदाहरण : पूर्व भारत और आज के भारत में काफी अंतर है।
मेरा पिछला घर बड़ा था।

पर्यायवाची : 1ला, उत्तर, पहला, पहले का, पाछिल, पिछला, पुराना, पूर्ववर्ती, विगत, १ला

సమయంలోను, క్రమంలోను దృష్టిలో మొదట వుండేది.

-పూర్వ భారతదేశానికి మరియు నేటి భారతదేశానికి చాలా అంతరం వుందినా పూర్వపు ఇల్లు పెద్దగా వుండేది.
ఉత్తరకాలమైన, పూర్వమైన, మొదటిదైన

Belonging to some prior time.

Erstwhile friend.
Our former glory.
The once capital of the state.
Her quondam lover.
erstwhile, former, old, one-time, onetime, quondam, sometime
२. विशेषण / विवरणात्मक / दिशासूचक

अर्थ : पूरब का या पूरब से संबंधित।

उदाहरण : भारत का पूर्वी क्षेत्र भी कृषि की दृष्टि से ठीक है।

पर्यायवाची : पूरब, पूरबी, पूर्वी, पूर्वीय, प्राच्य

సూర్యుడు ఉదయించే దిక్కు.

భారతదేశంలో తూర్పుదిక్కున వ్యవసాయరంగం బాగుంది.
తూర్పు దిక్కున, తూర్పున, తూర్పుభాగాన, తూర్పువైపున, పూర్వభాగాన

Lying toward or situated in the east.

The eastern end of the island.
eastern
३. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : आरंभ का या पहले का या किसी समय या घटना आदि के आरम्भ के समय का।

उदाहरण : वह अनुष्ठान की आरंभिक तैयारी में लगा हुआ है।

पर्यायवाची : आदि, आदिम, आद्य, आरंभिक, आरंभी, आरम्भिक, आरम्भी, इब्तिदाई, प्राथमिक, प्रारंभिक, प्रारम्भिक, शुरुआती, शुरुवाती

మొదలుపెట్టు సమయం.

ప్రణాళిక ఇప్పటికీ ప్రారంభపు దశలో ఉంది
ఆరంభపు, ప్రారంభపు, మొదలు

First or beginning.

The memorable opening bars of Beethoven's Fifth.
The play's opening scene.
opening
४. विशेषण / संबंधसूचक

अर्थ : जो पहले किसी कारण से उस पद पर रह चुका हो,पर अब किसी कारण से उस पद पर न हो।

उदाहरण : आज की सभा में कई भूतपूर्व मंत्री भी भाग लेंगे।

पर्यायवाची : अयथापूर्व, पूर्ववर्ती, भूतपूर्व

ఇంతకుముందు అధికారంలో ఉండి ఇప్పుడు లేని స్థితి

ఈ రోజు ఆ సభకు మాజీ రాష్ట్రపతి ముఖ్య అతిథిగా వచ్చారు.
ఇదివరకటి, మాజీ

(used especially of persons) of the immediate past.

The former president.
Our late President is still very active.
The previous occupant of the White House.
former, late, previous
५. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जो आगे का हो या आगे की ओर का।

उदाहरण : इस वाहन का अग्र भाग टूट गया है।

पर्यायवाची : अगला, अगाऊ, अग्र, अग्रवर्ती, अग्रिम, आगे का, सामने का

ముందరి వైపు.

ఆ వాహనానికి ముందరగల భాగం విరిగిపోయింది,
ఎదురుగల, తొలితైన, పూర్వమైన, ముందరగల, ముందువైపుగల, మొదటగల

Of or near the head end or toward the front plane of a body.

anterior

पूर्व   क्रिया-विशेषण

१. क्रिया विशेषण / समयसूचक

अर्थ : शुरू में।

उदाहरण : किसी भी धार्मिक अनुष्ठान में सर्वप्रथम गणेश जी की पूजा होती है।

पर्यायवाची : आदि में, आरंभ में, आरंभतः, आरम्भ में, आरम्भतः, पहले, प्रथम, प्रथमतः, प्रारंभ में, प्रारम्भ में, शुरुआत में, शुरुवात में, शुरू में, सबसे पहले, सर्वप्रथम

ప్రారంభంగా

ఎవరైనా కూడా కార్యారంభంలో మొదటగా వినాయకుడికి పూజ చేస్తాడు.
ముందుగా, మొదటగా

२. क्रिया विशेषण

अर्थ : काल, घटना, स्थिति आदि के क्रम के विचार से आगे या पूर्व।

उदाहरण : उनके मकान के पहले एक पुल पड़ता है।

पर्यायवाची : पहले

కాలం, ఘటన, స్థితి మొదలగు వాటిలో చివర కానిది

అతని ఇంటి మొదటిలో ఒక వంతెన ఉంది.
ముందుగా, మొట్ట మొదటిలో, మొదటిలో, మొదట్లో

Before another in time, space, or importance.

I was here first.
Let's do this job first.
first
मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।