पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से कुंडली शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

कुंडली   संज्ञा

१. संज्ञा / सजीव / वनस्पति / वृक्ष

अर्थ : एक छोटा पेड़ जिसमें सुन्दर फूल लगते हैं।

उदाहरण : मालिन कचनार की डालियाँ झुकाकर फूल तोड़ रही है।

पर्यायवाची : अश्मंतक, अश्मन्तक, इंदुक, इन्दुक, कचनार, कचनार वृक्ष, कुण्डली, युगपत्र, युग्मपत्र, युग्मपर्ण, शातकुंभ, शातकुम्भ

ఒక చిన్న చెట్టు దీనికి అందమైన పూలు పూస్తాయి.

తోటమాలిభార్య పంచపాండవుల చెట్టుకొమ్మలను వంచి పూలను తెంపుతున్నది.
అశ్మంతకము, ఇందుకము, కాంచనము, కోవిధారము, నీలపత్రము, పంచపాండవులపూలచెట్టు, పాండవులపూలచెట్టు, యమళపత్రకము

Small East Indian tree having orchid-like flowers and hard dark wood.

bauhinia variegata, mountain ebony, orchid tree
२. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / खाद्य
    संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु
    संज्ञा / भाग

अर्थ : सेम की तरह की एक फली।

उदाहरण : कौंच को छूने से खुजली होती है।

पर्यायवाची : अव्यंगा, अव्यंडा, अव्यङ्गा, अव्यण्डा, आत्मगुप्ता, कपिकच्छु, कपिच्छु, करैंच, किवाँच, किवाँछ, कुण्डली, केंवाँच, केंवाच, केवाँच, केवांच, कौंच, कौंछ, तीक्ष्णा, लांगुली, लांगूला, लांगूली, वनशूकरी, वराहिका, वानरी, वृषा, वृष्या, शुकनास, शुकशिंबा, शुकशिम्बा, शूकवती, शूकशिंबा, शूकशिंबिका, शूकशिंबी, शूकशिम्बा, शूकशिम्बिका, शूकशिम्बी, शूका, स्वयंगुप्ता

చిక్కుడు జాతికి చెందిన తీగకు కాసే కాయలు ఇవి ఔషధాలలో ఉపయోగిస్తారు

దురదగొండిని తాకగానే దురద పుడుతుంది.
కందూర, తీటకోవెల, దురదగొండి, దూలగొండి
३. संज्ञा / सजीव / वनस्पति / लता

अर्थ : एक प्रकार की बेल जिसमें सेम की सी फलियाँ लगती हैं।

उदाहरण : कौंच बहुत फैल गई है।
कौंच की फलियों की तरकारी बनती है।

पर्यायवाची : अजमोला, अव्यंगा, अव्यंडा, अव्यङ्गा, अव्यण्डा, आत्मगुप्ता, कपिकच्छु, कपिच्छु, करैंच, किवाँच, किवाँछ, कुण्डली, केंवाँच, केंवाच, केवाँच, केवांच, कौंच, कौंछ, ताम्रमूला, तीक्ष्णा, लांगुली, लांगूला, लांगूली, वनशूकरी, वराहिका, वानरी, वृषा, वृष्या, शुकनास, शुकशिंबा, शुकशिम्बा, शूकवती, शूकशिंबा, शूकशिंबिका, शूकशिंबी, शूकशिम्बा, शूकशिम्बिका, शूकशिम्बी, शूका, स्वयंगुप्ता

ఒక రకమైన తీగ చెట్టు చిక్కుడు లాంటి కాయలు, వీటి పూలు వెల్వేట్ ఆకారంలో వుంటాయి

కౌంచచెట్టు చాలా విస్తారంగా వ్యాప్తిస్తుంది.కౌంచచెట్టు గింజలతో కూర చేస్తారు.
ఆత్మగుప్త, కండూష్పల, కపికచ్చు, కాపికచ్చు, కౌంచచెట్టు, కౌవాంచచెట్టు, దూలగొండి, వెల్వేట్ బీన్

The annual woody vine of Asia having long clusters of purplish flowers and densely hairy pods. Cultivated in southern United States for green manure and grazing.

bengal bean, benghal bean, cowage, florida bean, mucuna aterrima, mucuna deeringiana, mucuna pruriens utilis, stizolobium deeringiana, velvet bean
४. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / काल्पनिक वस्तु

अर्थ : शरीर में मूल शक्ति का सूक्ष्म अंग जो कुंडल के आकार में मूलाधार में सुषुम्ना नाड़ी के नीचे माना गया है।

उदाहरण : ऐसा माना जाता है कि कुंडलनी की शक्ति कुंडल पिंडों और ब्रह्मांड दोनों का आधार होती है।

पर्यायवाची : अरुंधती, अरुन्धती, ईश्वरी, कुंडलनी, कुंडलिन, कुंडलिनी, कुटिलांगी, कुण्डलनी, कुण्डलिन, कुण्डलिनी, कुण्डली, भुजंगी, शक्ति

శరీరంలోని మూలశక్తి యొక్క సూక్ష్మ అవయవం అది కణాకారంలో మూలాధారంలో సూక్ష్మంగా నాడి కింద వుండేది

కుండలీ శక్తి కణం పిండానికి, బ్రహ్మాండానికి ఆధారంగా వుంటుందని అంటారు.
కుండలీ
५. संज्ञा / सजीव / वनस्पति / लता

अर्थ : एक बहुवर्षी,आरोही, औषधीय बेल जिसके पत्ते पान के पत्ते के समान होते हैं।

उदाहरण : गिलोय के पुष्प गुच्छों में और पीले रंग के होते हैं।

पर्यायवाची : अमरा, अमृतलता, अमृतलतिका, अमृतवल्लरी, अमृतसंभवा, अमृतसम्भवा, अमृता, अरिष्ट, इंदु-रेखा, इंदुरेखा, इन्दु-रेखा, इन्दुरेखा, कुंडलिनी, कुण्डलिनी, कुण्डली, गिलोय, गुडची, गुड़च, गुड़ची, गुड़ुच, गुड़ुची, गुडूची, गुरुच, गुरूच, गुर्च, छिन्ना, तंत्रिका, तन्त्रिका, पित्तघ्नी, मधुपर्णी, वत्सादनी, वरा, शशिलेखा, शुद्ध-वल्लिका, शुद्धवल्लिका, सोमवल्ली

అమృతలతిక

అమృతలతిక పువ్వు లేత నీలం రంగులో వుంటుంది.
అమృతలతిక

A plant with a weak stem that derives support from climbing, twining, or creeping along a surface.

vine
६. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / खाद्य
    संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : एक प्रकार की मिठाई जिसे तेल में छानकर बनाते हैं।

उदाहरण : जलेबी एक रसदार मिठाई है।

पर्यायवाची : कुंडलिनी, कुण्डलिनी, कुण्डली, जलेबी, जिलेबी

ఒక రకమైన మిఠాయి దీనిని నూనెలో వేసిన తర్వాత చక్కెర పాకంలో వేసి తీస్తారు

జిలేబీ ఒక రుచికరమైన మిఠాయి.
జిలేబి

A food rich in sugar.

confection, sweet
७. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य

अर्थ : फलित ज्योतिष के अनुसार वह चक्र जिसमें किसी के जन्म के समय के ग्रहों की स्थिति लिखी रहती है।

उदाहरण : विवाह के पहले घरवालों ने एक कुशल पंडित से लड़के व लड़की की जन्मपत्री का मिलान करवाया।

पर्यायवाची : कुण्डली, जन्मकुंडली, जन्मपत्र, जन्मपत्रिका, जन्मपत्री, टिपन, टिप्पन

జ్యోతిష్యానుసారం పుట్టుకకు సంబంధించిన ఆయా సమయపు గ్రహస్థితి వ్రాయబడుతుంది.

వివాహానికి ముందు పెళ్ళి కుమారుడు, పెళ్ళి కుమార్తె యొక్క జాతకచక్రాలను పోల్చిచూస్తారు.
జన్మకుండలం, జాతకచక్రం

A diagram of the positions of the planets and signs of the zodiac at a particular time and place.

horoscope
८. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : डफली की तरह का एक छोटा बाजा जिसमें टीन के छोटे-छोटे छल्ले लगे होते हैं।

उदाहरण : साधु बाबा भजन गाते समय खंजरी बजा रहे थे।

पर्यायवाची : कुण्डली, खँजड़ी, खँजरी, खंजड़ी, खंजरी, खञ्जरी

డప్పు లాగా వుండే ఒక వాయిద్యం

సాధుబాబా భజన చేసే సమయంలో ఖంజరీ వాయిద్యం వాయిస్తారు.
ఖంజరీ

A shallow drum with a single drumhead and with metallic disks in the sides.

tambourine
९. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / खाद्य
    संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : जलेबी की तरह की एक प्रकार की मिठाई।

उदाहरण : श्याम इमरती खा रहा है।

पर्यायवाची : अमिरती, इमरती, इमिरती, कुंडलिनी, कुण्डलिनी, कुण्डली

జాంగ్రీ లాంటి ఒక రకమైన మిఠాయి

శ్యామ్ జిలేబి తింటున్నాడు.
జిలేబి

A food rich in sugar.

confection, sweet
१०. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : कपड़े की बनी हुई छोटी गोल गद्दी जो बोझ उठाते समय सिर पर रख लेते हैं।

उदाहरण : किसान ने बोझ उठाने के लिए सर पर इँडुआ रखा।

पर्यायवाची : इँडुआ, इँडुरी, इँडुवा, इंडुरी, इंदुआ, इन्दुआ, ईंडवा, ईंडवी, ईंड़ुरी, ईंडुआ, ईंडुरी, ईड़री, कुण्डली, गिंडुरी, गेंड़ुरी, गेंडुरी

బరువులు మోసే సమయంలో తలకు కట్టుకున్న గుడ్డ

రైతు బరువును మోయడం కొరకు తలపై తలపాగా పెట్టుకున్నాడు.
తలపాగా, రుమాలు
११. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पक्षी

अर्थ : एक अत्यंत सुंदर बड़ा पक्षी जिसकी पंखनुमा पूँछ लम्बी होती है।

उदाहरण : मोर भारत का राष्ट्रीय पक्षी है।

पर्यायवाची : अर्की, अर्जुन, अहिरिपु, कलापी, कुण्डली, केकी, घनप्रिय, चंद्रकी, चन्द्रकी, ताऊस, दीप्तांग, दीप्ताङ्ग, नीलकंठ, नीलकण्ठ, पुँछार, प्रवलाकी, बरहा, बरही, बाहुलग्रीव, मयूक, मयूर, मायूर, मार्जारक, मेनाद, मोर, राजसारस, वर्षामद, वर्ही, वृषी, शापटिक, शिखंडी, शिखण्डी, शिखाधर, शिखाधार, शिखाल, शिखालु, शिखावर, शिखावल, शिखि, शिखी, शुक्रभुज, शुक्रांग, शुक्लापांग, सर्पद्विष

పొడవైన తోక కలిగి నాట్యం చేసే సుందరమైన పక్షి

నెమలి మన జాతీయ పక్షి.
నెమలి

Male peafowl. Having a crested head and very large fanlike tail marked with iridescent eyes or spots.

peacock
१२. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : एक वैदिक देवता जो जल के अधिपति माने गये हैं।

उदाहरण : वेदों में वरुण की पूजा का विधान है।

पर्यायवाची : अंबुराज, अपांपति, अर्णवमंदिर, इरेश, कुण्डली, केश, केशगर्भ, जंबूक, जल देवता, जलपति, जलाधिप, जलेश, जलेश्वर, तोयेश, दहर, दैत्यदेव, धर्मपति, नंदपाल, नदीन, नदीपति, नदीभल्लातक, नन्दपाल, पयोदेव, पाथस्पति, पाशहस्त, मकराश्व, यादःपति, यादीश, वरुण, वरुण देव, वाम, वारिनाथ, वारिलोमा, संवृत, संवृत्त, सलिलपति, सलिलराज, सलिलेश

దేవతలలో జలాధిపతి దేవుడు

వేదాలలో వానదేవుడికి పూజ చేసే విధానం ఉన్నది.
జలపతి, వరుణదేవుడు, వరుణుడు, వానదేవుడు

In Vedism, god of the night sky who with his thousand eyes watches over human conduct and judges good and evil and punishes evildoers. Often considered king of the Hindu gods and frequently paired with Mitra as an upholder of the world.

varuna
१३. संज्ञा / सजीव / जन्तु / स्तनपायी

अर्थ : एक प्रकार का हिरण जिसके शरीर पर सफ़ेद या अन्य प्रकार की चित्ती पाई जाती है।

उदाहरण : इस चिड़ियाघर में चीतलों की भरमार है।

पर्यायवाची : कुण्डली, चितकबरा हिरण, चितकबरा हिरन, चितरा, चित्रमृग, चीतल, पाढ़ा, सारंग

ఒక రకమైన జింక దీని శరీరంపైన తెల్ల మచ్చలు లేదా వేరేవిదమైన చిన్న మచ్చలు కనిపిస్తాయి

ఈ జంతుప్రదర్శనశాలలో తెల్లమచ్చల జింకలు అధికంగా ఉన్నాయి.
తెల్లమచ్చల జింక

Distinguished from Bovidae by the male's having solid deciduous antlers.

cervid, deer
१४. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : हिन्दुओं के एक प्रमुख देवता जो सृष्टि का पालन करने वाले माने जाते हैं।

उदाहरण : राम और कृष्ण विष्णु के ही अवतार हैं।

पर्यायवाची : अंबरीष, अक्षर, अच्युत, अनीश, अन्नाद, अब्धिशय, अब्धिशयन, अमरप्रभु, अमृतवपु, अम्बरीष, अरविंद नयन, अरविन्द नयन, अरुण-ज्योति, अरुणज्योति, असुरारि, इंदिरा रमण, कमलनयन, कमलनाभ, कमलनाभि, कमलापति, कमलेश, कमलेश्वर, कुण्डली, केशव, कैटभारि, खगासन, खरारि, खरारी, गजाधर, गरुड़गामी, गरुड़ध्वज, चक्रधर, चक्रपाणि, चक्रेश्वर, चिरंजीव, जगदीश, जगदीश्वर, जगद्योनि, जगन्, जनार्दन, जनेश्वर, डाकोर, त्रिलोकीनाथ, त्रिलोकेश, त्रिविक्रम, दम, दामोदर, देवाधिदेव, देवेश्वर, धंवी, धन्वी, धातृ, धाम, नारायण, पद्म-नाभ, पद्मनाभ, पुंडरीकाक्ष, फणितल्पग, बाणारि, बैकुंठनाथ, मधुसूदन, महाक्ष, महागर्भ, महानारायण, महाभाग, महेंद्र, महेन्द्र, माधव, माल, रत्ननाभ, रमाकांत, रमाकान्त, रमाधव, रमानाथ, रमानिवास, रमापति, रमारमण, रमेश, लक्ष्मीकांत, लक्ष्मीकान्त, लक्ष्मीपति, वंश, वर्द्धमान, वर्धमान, वसुधाधर, वारुणीश, वासु, विधु, विभु, विश्वंभर, विश्वकाय, विश्वगर्भ, विश्वधर, विश्वनाभ, विश्वप्रबोध, विश्वबाहु, विश्वम्भर, विष्णु, वीरबाहु, वैकुंठनाथ, व्यंकटेश्वर, शतानंद, शतानन्द, शारंगपाणि, शारंगपानि, शिखंडी, शिखण्डी, शुद्धोदनि, शून्य, शेषशायी, श्रीकांत, श्रीकान्त, श्रीनाथ, श्रीनिवास, श्रीपति, श्रीरमण, श्रीश, सत्य-नारायण, सत्यनारायण, सर्व, सर्वेश्वर, सहस्रचरण, सहस्रचित्त, सहस्रजित्, सारंगपाणि, सुप्रसाद, सुरेश, स्वर्णबिंदु, स्वर्णबिन्दु, हरि, हिरण्यकेश, हिरण्यगर्भ, हृषिकेश, हृषीकेश

హిందువుల విశ్వాసం ప్రకారం దశావతారాలుగల దేవుడు

రాముడు మరియు కృషుడు విష్ణువు యొక్క అవతారం.
అంబుజనాభుడు, అంబుజోధరుడు, అక్షధరుడు, అచ్యుతుడు, అజగుడు, అజయుడు, అజితుడు, అనిరుద్ధుడు, అనీశుడు, అపరాజితుడు, అబ్ధిశయనుడు, అభిరూపుడు, అమరప్రభుడు, అమ్బోధిసుతకాంతుడు, అరవిందాక్షుడు, అశిరుడు, ఇందీవరుడు, ఇంద్రావరజుడు, ఈశ్వరేశ్వరుడు, ఉపేంద్రుడు, ఋణదాముడు, ఏకాంగుడు, కంబమయ్య, కంబుపాణి, కడారిపటుడు, కపి, కపిలుడు, కమలాక్షుడు, కుందుడు, కేశటుడు, కేశవుడు, కేశుడు, క్రతువు, గదాధరుడు, గరుడధ్వజుడు, గరుడవాహనుడు, గరుడిరవుతు, చక్రధరుడు, చక్రపాణి, చక్రవంతుడు, చక్రాయుధుడు, చక్రి, చక్రికుడు, జగన్నాధుడు, జనార్ధనుడు, జినుడు, జిష్ణువు, తామరకంటి, తీర్థకరుడు, తెలిదీవిదొర, త్రివిక్రముడు, దామోధరుడు, ద్విజవాహనుడు, ధనుజారి, ధరణీధరుడు, ధృవుడు, నందుడు, నల్లవేల్పు, నారాయణుడు, పంకజనాభుడు, పచ్చవలువధారి, పద్మగర్భుడు, పద్మనాభుడు అల్లుడు, పద్మాక్షుడు, పద్మినీశయుడు, పాంచజన్యధరుడు పుండరీకాక్షుడు, పావనుడు, పింగళుడు, పీతాంబరుడు, పురంధరుడు, పెరుమాళ్ళు, బభ్రువు, భావనుడు, భూరి, మధుజిత్తుడు, మధుసూధనుడు, మాపతి, మాయడు, ముంజకేశుడు, ముకుందుడు, యజుష్పతి, యజ్ఞపతి, యజ్ఞపురుషుడు, యజ్ఞేశ్వరుడు, యతి, యమకీలుడు, రక్కసిదొంగ, రమాకాంతుడు, రవినేత్రుడు, లక్ష్మీకాంతుడు, లక్ష్మీజాని, లక్ష్మీపతి, లక్ష్మీరమణుడు, లక్ష్మీశుడు, లక్ష్మీసఖుడు, లచ్చిమగడు, వరాహమూర్తి, విభుడు, విరజుడు, విరించి, విలాసి, విశ్వంభరుడు, విశ్వకాయుడు, విశ్వబాహుడు, విశ్వాత్ముడు, విష్ణువు, విష్వక్సేనుడు, వేదాదిదేవుడు, వేదాదిపుడు, వైకుంఠుడు, శంఖపాణి, శంఖభృత్తు, శతానందుడు, శర్మదుడు, శేషసాయి, శేషి, శౌరి, శ్రీకాంతుడు, శ్రీగర్భుడు, శ్రీదయితుడు, శ్రీధరుడు, శ్రీనాధుడు, శ్రీనివాసుడు, శ్రీమంతుడు, శ్రీవత్సుడు, శ్రీవరుడు, శ్రేష్టుడు, షడంగజిత్తు, సచ్చిదానందుడు, సరసిజనాభుడు, సామగర్భుడు, సోమగర్భుడు, స్వర్ణబంధువు, హంసుడు, హరమేధుడు, హరి, హిరణ్యగర్భుడు, హృషీకేశుడు, హేమశంకరుడు, హేమశంఖుడు, హేమాంగుడు

The sustainer. A Hindu divinity worshipped as the preserver of worlds.

vishnu
१५. संज्ञा / जातिवाचक संज्ञा
    संज्ञा / सजीव / जन्तु / सरीसृप

अर्थ : सरीसृप वर्ग का एक रेंगने वाला पतला और लंबा जीव जिसकी कई जातियाँ पायी जाती हैं।

उदाहरण : प्रायः आई आई टी बॉम्बे में कई तरह के ज़हरीले साँप रेंगते हुए देखे जा सकते हैं।

पर्यायवाची : अघविष, अनिलाशी, अपत्यशत्रु, अहि, आभोग, आशीविष, उरंग, कर्कटी, कुण्डली, तार्क्ष्य, त्सरु, दीर्घपृष्ठ, दीर्घरसन, दृक्कर्ण, द्विरसन, पन्नग, पवनाश, पवनाशन, पवनाशी, पुलिरिक, प्रबलाकी, प्रवलाकी, फणधर, फणिक, फणी, फुनिंग, भुअंग, भुअंगम, भुजंग, मारुताशन, लांगली, लेलिह, लेलिहान, विषदंतक, विषदन्तक, विषधर, विषानन, व्याल, शेव, श्वसनाशन, श्वसनोत्सुक, सर्प, साँप, सारंग

Limbless scaly elongate reptile. Some are venomous.

ophidian, serpent, snake
१६. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु
    संज्ञा / भाग

अर्थ : छोटे पेड़ से प्राप्त एक सुन्दर फूल।

उदाहरण : माली कचनार की माला बना रहा था।

पर्यायवाची : अश्मंतक, अश्मन्तक, कचनार, कचनार फूल, कुण्डली, युगपत्र, स्वल्पकेशर

చిన్న చెట్టుకు పూచే ఒక అందమైన పువ్వు

తోటమాలి పంచపాండవులపువ్వులతో మాల కడుతున్నాడు.
అశ్మంతకము, పంచపాండవులపువ్వు, పాండవులపువ్వు, యుగపత్రము

Reproductive organ of angiosperm plants especially one having showy or colorful parts.

bloom, blossom, flower
१७. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुणधर्म

अर्थ : किसी प्रकार की गोल आकृति, रचना या रेखा।

उदाहरण : चलते-चलते अचानक साँप की कुंडली पर नज़र पड़ी।

पर्यायवाची : कुण्डली

कुंडली   विशेषण

१. विशेषण / विवरणात्मक / अवस्थासूचक

अर्थ : जो कुंडल पहने हो।

उदाहरण : उन्होंने कुंडलधारी व्यक्ति को इशारे से बुलाया।

पर्यायवाची : कुंडलधारी, कुंडलित, कुण्डलधारी, कुण्डलित, कुण्डली

मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।