पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से अव्यय शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

अव्यय   विशेषण

१. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जिसमें किसी प्रकार का विकार न हो।

उदाहरण : भगवान निर्विकार है।

पर्यायवाची : अविकार, अविकारी, अविकार्य, अविक्रिय, निर्विकार, विकार रहित, विकार-रहित, विकारशून्य

నిశ్చిత రూపం లేకపోవడం

భగవంతుడు ఆకారం లేనివాడు.
ఆకారంలేని
२. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : सदा एक जैसा रहनेवाला।

उदाहरण : एक आत्मा अव्यय है बाकी सब का व्यय होता है।

पर्यायवाची : अक्षय, अक्षय्य, अक्षित, अखय, अखै

ఎప్పుడూ ఒకేరీతిగా ఉండేవాడు

ఒక ఆత్మ నాశనం లేనిది మిగిలినదంతా నశించిపోతుంది
అక్షయమైన, నాశనం లేని, నాశనంకాని
३. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जिसका कभी नाश न हो या सदा बना रहनेवाला।

उदाहरण : आत्मा अमर है।

पर्यायवाची : अक्षय, अक्षय्य, अक्षर, अक्षुण, अक्षुण्ण, अक्षुण्य, अखय, अखै, अच्युत, अनपाय, अनपायी, अनश्वर, अनष्ट, अनाश, अनाशवान, अनाशी, अनाश्य, अभंग, अभंगुर, अभङ्ग, अभङ्गुर, अमर, अमरणीय, अमृताक्षर, अयोनि, अरिष्ट, अविगत, अविनश्वर, अविनाशी, अविनासी, अविहड़, अविहर, नित्य, विभु, शाश्वत

ఎప్పుడూ నాశనం కానిది

ఆత్మ శాశ్వతమైనది.
అక్షయం, అనశ్వరం, అమరం, శాశ్వతం, సార్వకాలికం

Not subject to death.

immortal

अव्यय   संज्ञा

१. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / ज्ञान
    संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / मनोवैज्ञानिक लक्षण

अर्थ : धर्मग्रंथों द्वारा मान्य वह सर्वोच्च सत्ता जिसे सृष्टि का स्वामी माना जाता है।

उदाहरण : ईश्वर सर्वव्यापी है।
ईश्वर हम सबके रक्षक हैं।

पर्यायवाची : अंतर्ज्योति, अंतर्यामी, अखिलात्मा, अखिलेश, अखिलेश्वर, अधिपुरुष, अन्तर्ज्योति, अन्तर्यामी, अर्य, अर्य्य, अविनश्वर, अशरीर, आदिकर्ता, आदिकर्त्ता, आदिकारण, इलाही, इश्व, इसर, ईश, ईशान, ईश्वर, ईस, ईसर, ऊपरवाला, करतार, करुण, कर्ता, कर्ता धर्ता, कर्ता-धर्ता, कर्ताधर्ता, कर्तार, कर्त्ता, क़िबला-आलम, क़िबलाआलम, कामद, किबला-आलम, किबलाआलम, ख़ालिक़, खालिक, चिंतामणि, चिदाकाश, चिन्तामणि, चिन्मय, जगत्सेतु, जगदाधार, जगदानंद, जगदीश, जगदीश्वर, जगद्योनि, जगन्नाथ, जगन्नियंता, जगन्नियन्ता, जगन्निवास, जाने-जहाँ, जाने-जाँ, जीवेश, जोग, ठाकुर, ठाकुरजी, तमोनुद, तोयात्मा, त्रयीमय, त्रिपाद, त्रिलोकपति, त्रिलोकी, त्रिलोकीनाथ, त्रिलोकेश, दई, दहराकाश, दीन-बन्धु, दीनबंधु, दीनबन्धु, दीनानाथ, देवेश, नाथ, नित्यमुक्त, परमपिता, परमात्मा, परमानंद, परमानन्द, परमेश्वर, प्रधानात्मा, प्रभु, भगवत्, भगवान, भगवान्, भवधरण, भवेश, मंगलालय, योग, योजन, वरेश, वासु, विधाता, विभु, विश्वंभर, विश्वधाम, विश्वनाथ, विश्वपति, विश्वपा, विश्वभर्ता, विश्वभाव, विश्वभावन, विश्वभुज, विश्वम्भर, विश्वात्मा, वैश्वानर, शून्य, सतगुरु, सद्गुरु, साँई, सांई

ధర్మగ్రంధం ప్రకారం సృష్టిని సృష్టించి తన అదుపాజ్ఞలలో పెట్టుకునేవాడు

ఈశ్వరుడే సర్వంతార్యామి. ఈశ్వరుడు మా అందరికి రక్షణగా ఉంటాడు.
అంతర్యామి, అఖిలేశ్వరుడు, అధిదేవుడు, అధిపురుషుడు, అనిమిషుడు, అమరుడు, అమర్త్యుడు, అమృతపుడు, అశరీరుడు, ఆదికర్త, ఆదిదేవుడు, ఆదిమద్యాంత రహితుడు, ఆదిసంభూతుడు, ఈశ్వరుడు, కర్త, చిదాత్మ, చిన్మయుడు, చేతనుడు, జగత్సాక్షి, జగదీశ్వరుడు, జగదీషుడు, జగన్నాధుడు, జగన్నియంత, జియ్య, త్రిత్వదేవుడు, త్రిమూర్తి, త్రిలోకి, దివిజుడు, దివ్యుడు, దీననాధుడు, దీనబందు, దేవర, దేవుడు, నాధుడు, నిరంజనుడు, నిరాకారుడు, నిర్గుణుడు, పరంజ్యోతి, పరంధాముడు, పరబ్రహ్మ, పరమాత్మ, పరమాత్ముడు, పరమానందుడు, పురుషోత్తముడు, పూజితుడు, పూర్ణానందుడు, పైవాడు, భగవంతుడు, భగవానుడు, విధాత, విభుడు, విరాట్టు, విశ్వంభరుడు, విశ్వనరుడు, విశ్వపతి, విశ్వపిత, విశ్వభర్త, సర్వాంతర్యామి, సర్వేశ్వరుడు, సర్వోన్నతుడు, సృష్టికర్త

The supernatural being conceived as the perfect and omnipotent and omniscient originator and ruler of the universe. The object of worship in monotheistic religions.

god, supreme being
२. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कला

अर्थ : व्याकरण में वह शब्द जिसका प्रयोग सब लिंगों, विभक्तियों तथा वचनों में समान रूप से हो।

उदाहरण : आज पहली घंटी में हिंदी अध्यापिका अव्यय के बारे में जानकारी देंगी।

पर्यायवाची : निपात

వ్యాకరణం శబ్ధాల ప్రయోగం అన్ని విభక్తులూ వచన రూపంలో సమాన రూపంగా చూపేది

ఈ రోజు మొదటి గంటలో హిందీ అధ్యాపకుడు అవ్యయాలు పరిచయం చేశాడు.
అవ్యయం
मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।